Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (fara)
Budowę kościoła datuje się na lata 1280-1320, wcześniej na jego miejscu z pewnością stał kościół drewniany, który rozebrano w chwili pobudowania murowanego prezbiterium. Fara to jedna z największych budowli sakralnych państwa krzyżackiego jak również wzór dla innych, nowobudowanych kościołów na Ziemi Chełmińskiej.
Kościół jest jedyną ściśle orientowaną budowlą sakralną w mieście, leży na osi zachód (wejście) wschód (prezbiterium) - to właśnie wyróżnia ją w chełmińskiej starówce. Świątynia składa się z z prosto zamkniętego prezbiterium, trójnawowego halowego korpusu. Charakterystyczną cechą tego obiektu jest niesymetryczna, dwuwieżowa fasada - prawa wieża jest znacznie niższa. Według legendy prace nad wieżą się wydłużały, dlatego budowniczy zdecydowali się na pracę w niedziele i święta. Spotkało się to z gniewem bożym i wtedy w prawie ukończoną wieżę trafił piorun. Najprawdopodobniej jednak wieży nie ukończono z powodu pożaru, zawalenia się jej oraz z braku pieniędzy na kontynuowanie budowy... W XIV wieku dobudowano kaplicę Bożego Ciała, a w 1560 roku kaplicę Matki Boskiej Bolesnej Chełmińskiej.
Wnętrze kościoła zdobią pierwotne, gotyckie elementy jak i te pochodzące z następnych epok. Ołtarz główny pochodzi z 1710 roku. Filary w nawie głównej ozdobione są wykonanymi w XIV w. rzeźbami apostołów (wyjątek stanowi jeden filar, przy którym wybudowano ambonę). Na ścianie nawy północnej zachowały się fragmenty polichromii z XV wieku. Jest tam też wmurowana płyta nagrobna z 1319 roku - przedstawia ona jednego z mieszczan chełmińskich Lamberta Longusa, a zdobi ją sentencja "Wy co się teraz obawiacie, pamiętajcie proszę, czym jestem, czym wy będziecie, byłem kiedyś tym, czym wy jesteście". W nawie południowej znajdziemy kropielnicę z XIV wieku, a przy jednym z filarów ołtarz, który ostatnio rozsławia Chełmno - jest to ołtarz, który zawiera relikwiarz ze szczątkami św. Walentego. W pobliżu głównego portalu zawieszona jest meluzyna, świecznik w kształcie głowy jelenia. Jego ciekawą cechą jest to, że zawieszony na konopnej linie reaguje na wilgotność powietrza, przez co wykorzystywany jest jako barometr - zwracając się ku ołtarzowi wskazuje dobrą pogodę, odwracając łeb w kierunku portalu zapowiada deszcze.
Kościół umiejscowiony jest obok płyty rynku i zajmuje cały blok między ulicami: Toruńską, 22-Stycznia, Franciszkańską i Szkolną.
Galeria
